Het belastingstelsel kent een groot aantal bijzondere regelingen en uitzonderingen, die de belasting voor een bepaalde groep belastingplichtigen verminderen. Deze regelingen maken het belastingstelsel complex. Niet alle regelingen zijn bewezen effectief en doelmatig. Uit het rapport Aanpak fiscale regelingen en recente evaluaties blijkt dat van de 116 beoordeelde regelingen 12 geëvalueerd zijn als doeltreffend en doelmatig, 38 als ‘onzeker’ en 33 als niet of beperkt doeltreffend en/of doelmatig. 33 regelingen zijn nog niet geëvalueerd. Daarnaast zijn 24 regelingen als zeer complex beoordeeld voor de uitvoering. Vanuit maatschappelijk perspectief is het wenselijk om ondoelmatige, achterhaalde of complexe regelingen af te schaffen.
De afgelopen tijd zijn acht evaluatierapporten gepubliceerd waarop vanwege de demissionaire status van het vorige kabinet geen beleidsinhoudelijke reactie is gegeven. In een brief aan de Tweede Kamer gaat de staatssecretaris van Financiën in op de uitkomsten van en het vervolg op deze evaluaties.
Evaluatie verlaagde btw-tarieven
De verlaagde btw-tarieven zijn in algemene zin negatief geëvalueerd op doeltreffend- en doelmatigheid. Er wordt onderzoek gedaan naar alternatieven of verbeteringen in de uitvoering voor het verlaagde btw-tarief op genees- en hulpmiddelen, de doeltreffend- en doelmatigheid van het verlaagde tarief op isolatiewerkzaamheden en naar afbakeningsmogelijkheden binnen het verlaagde btw-tarief op personenvervoer en restaurantdiensten, die de doelmatigheid kunnen verbeteren.
Evaluatie giftenaftrek
De giftenaftrek is doeltreffend maar ondoelmatig. Het kabinet schrapt de giftenaftrek in de Vpb en het geven vanuit de vennootschap.
Evaluatie heffingskortingen en tariefstructuur
Het belastingstelsel moet eenvoudiger worden. Dat kan bijvoorbeeld door het vervangen van heffingskortingen door extra belastingschijven. In lijn met deze aanbevelingen uit de evaluatie is ervoor gekozen om de lastenverlichting in te vullen door aanpassing van de tarieven. De algemene heffingskorting wordt verlaagd. In het voorjaar van 2025 wil de staatssecretaris varianten voor vereenvoudiging van het belasting- en toeslagenstelsel naar de Tweede Kamer sturen.
Evaluatie fiscale ondernemerschapsregelingen
De fiscale ondernemerschapsregelingen bestaan onder meer uit de zelfstandigen-, starters-, meewerk- en stakingsaftrek en de mkb-winstvrijstelling. Uit de evaluatie blijkt dat deze regelingen beperkt doeltreffend zijn. De komende tijd worden beleidsopties verkend die recht doen aan de conclusies van de evaluatie.
Evaluatie 30%-regeling en ETK-regeling
De 30%-regeling is doeltreffend en deels doelmatig. De regeling levert een bijdrage aan het vestigingsklimaat, is succesvol in het aantrekken van kennismigranten en levert per saldo geld op. De onderzoekers bevelen aan om één vast forfait te hanteren om de uitvoeringslasten te beperken. Het kabinet heeft die aanbeveling overgenomen.
Evaluatie reisaftrek OV
Uit de evaluatie van de reisaftrek OV blijkt dat de regeling beperkt is in gebruik en daarnaast een klein financieel voordeel biedt voor gebruikers. De komende tijd wordt bezien of een doelmatigere besteding van de middelen mogelijk is.
Evaluatie landbouwvrijstelling
De landbouwvrijstelling is negatief geëvalueerd. De onderzoekers zien afschaffen met een vorm van overgangsrecht als logische beleidsoptie.
Evaluatie innovatiebox
Uit de evaluatie van de innovatiebox is gebleken dat deze grotendeels doeltreffend en deels doelmatig is. Het kabinet kiest ervoor om de bestaande regeling voort te zetten.
